telefoniczna rejestracja prywatnej wizyty urologicznej

( 22 ) 300 10 30

telefoniczna rejestracja prywatnej wizyty urologicznej

( 22 ) 300 10 30

zapisy online na wizytę prywatną do lekarza specjalisty urologa

telefoniczna rejestracja prywatnej wizyty urologicznej

( 22 ) 300 10 30
Urologiczne Centrum Meyczne w Warszawie na Bemowie

Co dzieje się wtedy kiedy zaczynam mieć podejrzenia że być może nas dotkną rak gruczołu krokowego? Czyli co dzieje się od momentu podejrzenia do ustalenia rozpoznania i rozpoczęcia leczenia?

Objawy raka gruczołu krokowego

Obecnie większość mężczyzn, u których stwierdzono raka gruczołu krokowego nie ma żadnych objawów z nim związanych. Nowotwór jest rozpoznawany ze względu na podwyższone stężenie PSA, czy też odchylenia w badaniu stwierdzone przez urologa.
Jeżeli objawy są to są to najczęściej objawy z dolnych dróg moczowych. Objawy związane z oddawaniem moczu takie jak wąski strumień, przerywany strumień, trudności w opróżniania pęcherza, częste oddawanie moczu, czy też konieczność oddawania moczu w nocy. W przypadku bardziej zaawansowanych nowotworów może dojść do takich objawów jak krwiomocz czy też bóle w podbrzuszu i miednicy.

Jak rozwija się rak gruczołu krokowego?

Rak gruczołu krokowego rozpoczyna się oczywiście w obrębie gruczołu i początkowo rośnie w ramach jego ograniczeń. Z czasem nowotwór złośliwy ma tendencję do naciekania, przechodzenia poza granice struktury w której powstał. Nowotwór gruczołu krokowego ma tendencję do naciekania na przykład pęcherzyków nasiennych, na przykład pęcherza moczowego czy odbytnicy. W kolejnym etapie dochodzi do rozsiewu, czyli dostania się komórek nowotworowych za pośrednictwem naczyń krwionośnych lub naczyń chłonnych do innych narządów takich jak węzły chłonne czy też narządy odległych - przede wszystkim kości. Najczęstszą lokalizacja przerzutów raka gruczołu krokowego są kości. Lokalizacja kostna przerzutów obecna jest u co mniej więcej 2/3 chorych u których rozpoznawany jest rozsiany rak gruczołu krokowego.

Następnym narządem w kolejności są węzły chłonne przerzuty do węzłów chłonnych obecne są u mniej więcej 1/3 chorych. Rzadko występują przerzuty do innych narządów takich jak płuca, wątroba czy mózg. Są obecne zaledwie u kilku procent pacjentów.
W dalszym rozwoju raka stercza, wtedy kiedy dochodzi do powstania hormonooporności przerzuty konste są jeszcze częstsze i tak naprawdę obecne są praktycznie około 90% chorych. W medycynie konieczne jest określenie stadium danej choroby, stadium nowotworu. W onkologii posługujemy się do tego celu skalą TNM. Skala TNM oznacza zaawansowanie guza pierwotnego, zaawansowanie węzłów chłonnych i zaawansowanie postaci przerzutów odległych. Literka T od słowa tumor opisuje zaawansowanie guza pierwotnego. To jest skala od jeden do cztery i tak naprawdę stopień pierwszy i drugi to są nowotwory ograniczone do gruczołów, stopień trzy i cztery to nowotwory bardziej zaawansowane. W następnej kolejności oceniamy zaawansowanie węzłów chłonnych. To jest określane literką N od nodes czyli węzły, a W następnej kolejności liter M od metastasis czyli przerzuty. Także wynik w skali TNM wskazuje na łączne zaawansowania nowotworu. Innymi słowy na początku mamy do czynienia z nowotworem zlokalizowanym, ograniczonym do narządu. Następnie jeśli ten nowotwór jest nieleczony lub leczony nieskutecznie dochodzi do rozwoju raka miejscowo zaawansowanego, a w następnej kolejności pojawiają się przerzuty odległe. W przypadku raka stercza jest to zwykle proces długotrwały mogący trwać nawet dziesięć piętnaście lat.

Na czym polega diagnostyka raka stercza?

Badanie per rektum Podstawowym badaniem, które jest wykonywane w przypadku podejrzenia raka gruczołu krokowego jest badanie palcem przez odbytnicę czyli tak zwane badanie per rektum. Możliwość wykonania tego badania wynika z anatomicznego położenia gruczołu krokowego, który przylega do przedniej ściany odbytnicy. W związku z tym, badanie przeprowadzone przez odbytnicę pozwala na ocenę tylnej powierzchni gruczołów, gdzie lokalizuje się większość nowotworów złośliwych.

 

PSA

PSA - antygen specyficzny dla prostaty - stężenie PSA czyli antygenu specyficznego dla stercza jest badaniem, które jest bardzo pomocne przy rozpoznawaniu raka gruczołu krokowego i zwykle wykonywany jest w przypadku podejrzenia tego nowotworu.

Stężenie PSA może być jednak również podwyższone w przypadku schorzeń łagodnych, przede wszystkim łagodnego przerostu gruczołu krokowego, które dotyka większość mężczyzn w podeszłym wieku.
Może być również związane z urazami i z procedurami medycznymi wykonywanymi w obrębie gruczołu krokowego. Interpretacja podwyższonego wyniku PSA nie jest łatwa. W przypadku kiedy ten wynik jest znacząco podwyższony na przykład powyżej 10 ng/ml u większości chorych Jest to związane z nowotworem złośliwym. Jednak w przypadku niewielkiego podwyższenia powyżej górnej granicy normy normy, czyli wartości pomiędzy 4 a 10 ng/ml jedynie około w jednej czwartej jest to związane z nowotworem złośliwym, co oznacza, że u większości jest to związane z procesem łagodnym.
W związku z tym wykonywanie biopsji naraża chorego na niepotrzebny ból, niepotrzebne ryzyko powikłań. W takim przypadku możemy oznaczyć stężenie tzw. wolnego PSA i okazuje się, że jeżeli stężenie tego wolnego PSA jest niskie to ryzyko raka jest wysokie, a w przypadku wysokiego stężenia wolnego PSA ryzyko raka jest niskie.

Badanie USG przezodbytnicze – TRUS

Kolejnym badaniem, które wykonywany jest często przypadku schorzeń gruczołu krokowego, między innymi podejrzenia raka gruczołu krokowego, jest USG przezodbytnicze zwane inaczej USG transrektalne lub TRUS. Badanie to jest nieszkodliwe, dostępne w wyspecjalizowanych gabinetach urologicznych. Badanie to pozwala przede wszystkim na ocenę ewentualnego przejścia nowotworu poza obręb gruczołu krokowego. Skuteczne jest również dla oceny samej struktury gruczołu i stwierdzenia ewentualnej obecności raka w obrębie gruczołów.


Biopsja stercza

Ostateczne potwierdzenie rozpoznania nowotworu jest możliwe jedynie drogą biopsji. Biopsja oznacza pobranie fragmentu tkanki do badania mikroskopowego.
Taką biopsję wykonuje się w przypadku badania gruczołu krokowego drogą transrektalną czyli przezodbytniczą pod kontrolą USG. Przy takiej procedurze pobiera się wycinki z wielu miejsc gruczołu
Średnio z dziesięciu, kilkunastu miejsc po to, żeby ewentualnie zidentyfikować obecność nowotworu w różnych częściach gruczołu. Pod kontrolą USG widzimy również obszary podejrzane o nowotwór i tych obszarów dodatkowo pobiera się materiał.

Ocena złośliwości – skala Gleasona

Aby określić rokowanie i wybrać optymalne leczenie konieczna jest również ocena stopnia złośliwości nowotworu. W odniesieniu do raka gruczołu krokowego posługujemy się skala Gleasona. Skala Gleasona oparta jest na fakcie, że rak gruczołu krokowego ma niejednorodny obraz mikroskopowy. Są obszary o wyższej złośliwości są obszary o niższej złośliwości. Wybiera się dwa obszary, które występują najczęściej. Każdy z nich ocenia się w skali od 1 do 5. 1 -  najmniej agresywny, 5 - najbardziej agresywne. Suma tych dwóch wyników daje nam właśnie wynik w skali Gleasona. Wynik w skali Gleasona do 6 oznacza nowotwór mało złośliwy, wysoko zróżnicowany. Wynik 7 oznacza wynik pośredni. 8 i więcej jest to nowotwór wysoce złośliwy, niskozróżnicowany.

Rezonans magnetyczny

Rezonans magnetyczny jest najlepszym badaniem obrazowym do oceny gruczołu krokowego. Pozwala on nie tylko na ocenę zarysu gruczołu, ale również jego struktury. Rak w rezonansie magnetycznym widoczny jest w postaci ciemnej plamy. Rezonans magnetyczny może być wykonywany przy użyciu cewki endorektalne, czyli wprowadzonej do odbytnicy. Stosuje się to w przypadku większości aparatów rezonansu magnetycznego lub w przypadku aparatu o wyższym natężeniu pola magnetycznego przy użyciu cewek zewnętrznych.

Scyntygrafia kości

Ponieważ najczęstsza lokalizacja przerzutów raka gruczołu krokowego są kości, konieczne jest wykonanie badania, które ewentualne przerzuty do kości może zidentyfikować. Takim badaniem jest scyntygrafia kości. Zaletą tego badania jest fakt, że ocenia ono cały kościec w jednym badaniu. W związku z tym, możliwe jest znalezienie wszystkich lokalizacji ewentualnych przerzutów.